Môi trường lưu vực sông Mê Kông

Giới khoa học:Môi trường hạ lưu Mekong suy thóai cần phải hành động cấp kỳ để cứu

BANGKOK 10-3 (TH).- Hệ sinh thái của dòng sông Mekong có thể suy thóai nhanh chóng và nghiêm trọng trừ phi đựơc đối phó khẩn cấp để cứu, các nhà khoa học báo động như vậy khi họ đưa ra dự án mới để nhờ đó sử dụng lâu dài đựơc nguồn nước này.

“Chương trình thách đố về nứơc và thực phẩm của tiểu vùng Mekong” sẽ sử dụng ngân khỏan $10 triệu đô la hầu tìm cách giúp cho khu vực này tăng sản lựơng thực phẩm trong khi dùng ít nước hơn”. Đào trọng Tú, phát ngôn viên của Ủy Ban Sông Mekong (MRC) nói như vậy.

“80% đến 90% nước lấy từ sông Mekong dùng cho sản xuất nông nghiệp ở khu vực qui tụ 75% dân số của hạ lưu sông Mekong để từ đó người ta có lợi tức mà sống.” Tú nói như vậy trong cuộc họp báo. “Nếu khuynh hướng này tiếp tục, phần lớn dân chúng của khu vực hạ lưu sống nhờ vào nông và ngư nghiệp sẽ bị ảnh hưởng.

Sông Cửu Long phát nguyên từ Tây Tạng dài 4,000 cây số chảy qua Trung quốc, Miến Điện, Thái Lan, Lào, Cam Bốt và Việt Nam rồi đổ ra biển. Nhưng chỉ có 4 nước Thái, Lào, Cam Bốt và Việt Nam là thành viên của MRC cùng hợp tác với nhau để thực hiện dự án trên.

Phối trí viên nghiên cứu MRC, Kim Geheb, nói rằng nếu không can thiệp thì dòng sông này tuy còn nhiều phần chưa bị khai thác cũng sẽ giống như sông Hoàng Hà ở bên Trung quốc.

“Một phần rất dài ở hạ lưu sông Hòang Hà không còn có nước và tôi cho đó là điều rất đáng sợ.” Geheb nói. “Hàng năm chúng tôi thấy hàng triệu mẫu đất bị nhiễm mặn vì mực nước sông Mekong đổ ra biển ngày một ít đi, nước biển vào sâu trong nội địa theo các nhánh sông. Đây là dấu hiệu nguy hiểm trầm trọng.”

Dân chúng sống ở hạ lưu sông Mekong đã gia tăng gấp đôi trong 30 năm qua và đang trên đường gia tăng thêm 50% nữa từ nay tới năm 2025, theo các nghiên cứu của MRC.

Sông Mekong được coi như dòng sông rất dài trên thế giới và còn nhiều tiềm năng về thủy điện chưa khai thác hết, khi so sánh với các con sông lớn khác. Tuy nhiên, các khoa học gia nói rằng khai thác thủy điện sẽ tạo ra các hậu quả tai hại về môi sinh cũng như kinh tế xã hội đối với dân chúng sống ở hạ lưu. Trung Cộng đã đang và chuẩn bị xây cất đến 9 đập thủy điện lớn trên dòng Mekong bị các nước khu vực hạ lưu phản đối kịch liệt nhưng vẫn phớt lờ.

Nhưng MRC nói rằng hệ thống đập thủy điện của Trung Cộng chưa hẳn là thủ phạm chính cho sự thiếu nước của khu vực hạ lưu vào mùa khô.

“Chỉ có khỏang 20% nước cần cho nhu cầu lấy từ sông Mekong đổ xuống từ Trung quốc mà hai cái đập người ta sợ tạo ra thảm họa kinh tế xã hội nhất lại có thể hữu ích vào mùa khô.” Robyn Johnston người phụ trách kế họach phát triển của MRC nói. Nhiều quốc gai đã tỏ ý đóng góp cho sự phát triển bền vững và lâu dài cho vùng hạ lưu Mekong, theo lời Johnston. Thái Lan là một trong nhữgn nứơc này.