NGUỒN NƯỚC - BẢO VỆ NGUỒN NƯỚC KHỎI SỰ NHIỄM BẨN

1. Sự nhiễm bẩn hay ô nhiễm nguồn nước:
Sự nhiễm bẩn nguồn nước có thể xảy ra bằng hai cách: sự nhiễm bẩn tự nhiên và sự nhiễm bẩn nhân tạo.
1.1. Sự nhiễm bẩn tự nhiên :
- Do sự xói lở.
- Do sự phân huỷ thối rữa : vi sinh vật và sinh vật.
1.2. Sự nhiễm bẩn nhân tạo :
Do việc xả nước thải sinh hoạt và công nghiệp một cách vô tổ chức, bừa bãi.
1.3. Hâu quả.
- Thay đổi tính chất lý học của nước nguồn (độ trong, màu sắc, mùi vị...)
- Xuất hiện các chất nổi trên bề mặt nước và các cặn lắng chìm xuống đáy nguồn.
- Thay đổi thành phần hoá học của nước nguồn (thay đổi pH và hàm lượng của các chất hữu cơ và vô cơ, xuất hiện các chất độc hại...)
- Lượng ô xy hoà tan trong nước nguồn giảm do đã tiêu hao đê ô xy hoá các chất bẩn hữu cơ lẫn trong nước nguồn.
- Các vi khuẩn thay đổi về dạng và về số lượng. Có xuất hiện cả các vi trùng gây bệnh do nước thải đưa vào.
- Nguồn nhiễm bẩn như vậy có ảnh hưởng rất lớn đến việc sử dụng nguồn vào mục đích cấp nước, nuôi cá ...


2. Quá trình tự làm sạch của nước nguồn:

2.1. Khả năng tự làm sạch của nước nguồn được đặc trưng bởi 2 quá trình :
- Quá trình xáo trộn (pha loãng) thuần tuý lý học giữa nước thải với nguồn nước :
Giảm nồng độ (bẩn) chất hữu cơ do : pha loãng,
ôxy hoá.
Pha loãng giữa nước thải (bẩn) với nước sạch làm cho nồng độ bẩn giảm xuống.
- Quá trình khoáng hoá (ôxy hoá sinh hoá) các chất hữu cơ trong nước nguồn :
+ Hiếu khí : ở trong nước.
+ Yếm khí : ở đáy sông (cặn lắng).
Nguồn nước chia làm 2 nhóm :
+ Nhóm 1 : nguồn nước chảy nhanh : sông,
+ Nhóm 2 : nguồn nước chảy chậm hoặc đứng yên : hồ, ao.
- Khi xả nước thải ra nguồn sẽ xuất hiện các vùng :
+ Vùng 1 : vùng cống xả nước thải
+ Vùng 2 : vùng xáo trộn hoàn toàn giữa nước thải và nước sông.
+ Vùng 3 : vùng nhiễm bẩn nặng nhất, nơi ôxy hoà tan trong nguồn đạt giá trị nhỏ nhất.
+ Vùng 4 : vùng phục hồi trạng thái bình thường. Quá trình tự làm sạch coi như đã kết thúc ở đây.

2.2. Quá trình xáo trộn (pha loãng) nước thải với nước sông:

Khi xác định mức độ xáo trộn giữa nước thải với nước sông không thể lấy toàn bộ lưu lượng nước sông để tính toán, vì ở vùng cạnh cống xả quá trình xáo trộn chưa thể đạt hoàn toàn mà chỉ đạt hoàn toàn ở một khoảng cách nào đó xa cống xả. Mặt khác độ chênh lệch giữa lưu lượng nước thải và lưu lượng nước nguồn càng lớn thì khoảng cách từ cống xả đến điểm tính toán (là nơi đã thực hiện quá trình xáo trộn hoàn toàn) sẽ càng lớn.

Để tính toán lưu lượng nước sông tham gia vào quá trình xáo trộn (pha loãng) người ta đã đưa ra hệ số xáo trộn.