TP.HCM: Ngập nặng do hệ thống cống "già cỗi", quá tải

by **Admin** 12/8/2008, 10:50 am

Những
trận mưa lớn nửa đầu tháng 8 gần như “vô hiệu hóa” toàn bộ hệ thống
thoát nước tại TP.HCM. Nhiều nơi, đường sá biến thành sông.

Quá tải!

Nếu
10 năm về trước, những trận mưa có vũ lượng trên 90mm khá hiếm hoi thì
thời gian gần đây, lượng mưa có vũ lượng trên 100mm, thậm chí 160mm như
trận mưa vào ngày 1/8/2008 vừa rồi không còn là chuyện lạ. Đường sá
biến thành sông, nhất là những “rốn lũ” như đường Đinh Tiên Hoàng, Phan
Đình Phùng, 3 tháng 2, Minh Phụng, Lê Quang Sang, Nguyễn Thị Nhỏ...

TP.HCM: Ngập nặng do hệ thống cống "già cỗi", quá tải Images1607673_mua2

Hệ thống cống thoát nước quá tải, nội thành TP.HCM ngập nặng. Ảnh: Trần Duy.

Theo
thống kê của Sở GTVT TP.HCM, toàn thành phố có 100 điểm ngập phân bổ ở
bốn khu vực chính là khu vực bùng binh Cây Gõ - Tân Hòa Đông - Bà Hom
(thuộc lưu vực kênh Tân Hóa - Lò Gốm, Q.6), quận Bình Thạnh, ngã tư Bốn
Xã và khu vực kênh Ba Bò (quận Thủ Đức).

Mặc
dù, Sở GTVT đã nỗ lực thực hiện các dự án thoát nước có quy mô nhỏ nhằm
giảm thiểu tình trạng ngập úng cục bộ tại một số điểm “ngập nặng”, thế
nhưng do việc triển khai thiếu đồng bộ nên đã không giúp TP.HCM giảm
ngập sau những cơn mưa lớn hoặc thời điểm triều cường trùng với mưa
lớn. Các điểm ngập không mất đi mà chuyển từ vùng này sang vùng khác,
nhất là tại các quận đang trong quá trình đô thị hóa như Q.2, 7, 9, 12,
Thủ Đức và quận Bình Tân. Lý do được các nhà quản lý đô thị chỉ ra là
chưa có hệ thống đấu nối giữa khu vực dân cư mới và hệ thống cống thoát
nước chung của thành phố.

Một
chuyên gia về thoát nước Sở GTVT cho biết, tổng lượng mưa trung bình
tại TP.HCM vào khoảng 1.930mm, trong đó khoảng 1.790mm tập trung vào
thời gian từ tháng 5 đến tháng 11 hằng năm. Những năm gần đây, tổng
lượng mưa không tăng nhưng số trận mưa có vũ lượng lớn (trên 60mm) xuất
hiện nhiều hơn. Trong khi đó, hệ thống thoát nước tại thành phố chủ yếu
là cống vòm cũ đã “già cỗi”, tiết diện cống nhỏ không thể lưu chuyển
lượng nước quá lớn.

TP.HCM: Ngập nặng do hệ thống cống "già cỗi", quá tải Images1607679_mua4

Ngập không phân biệt đâu là sông, đâu là đường. Ảnh: Trần Duy.

Theo
nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu, toàn thành phố có khoảng 500.000m cống
bằng gạch xây bê tông và một số đoạn được xây dựng bằng thép với kích
thước phổ biến từ 100mm- 2200mm trên tuyến đường phố chính.

Mặc
dù hệ thống cống thoát nước tại TP.HCM thuộc loại “bô lão” nhưng kinh
phí sửa chữa dành ra cho công tác này chiếm chưa đến 0,5% trị giá tài
sản cố định của hệ thống cống. “Trong 12 năm qua, chỉ sửa chữa lớn được 18.000m cống (gần bằng 4% số cống đang có) và xây mới thêm 38,6m cống” - ông Nguyễn Đình Đầu cho biết.

Do
hệ thống cống cũ đã hư mục, sụp lở và phát triển theo kiểu “tự ai nấy
làm” nên hầu như toàn bộ hệ thống cống tại thành phố nằm dưới mực nước
thủy triều lên cao từ 0,5-2,3m.

Hệ thống cống mới: Chờ!

Theo
thạc sĩ Trương Văn Hiếu, Phân viện Khí tượng Thủy văn và Môi trường
phía Nam, hiện tượng ấm dần lên của khí hậu toàn cầu làm mực nước biển
dâng cao sẽ khiến cho “sứ mệnh” chống ngập tại TP.HCM càng khó khăn.

Ngoài
ra, PGS-TS Lê Văn Trung, Trung tâm Địa Tin học, Khu Công nghệ phần mềm
(thuộc Đại học Quốc gia TP.HCM) cho biết, tình hình khai thác sử dụng
nước ngầm tại TP.HCM hiện nay đã vượt mức 600.000m³/ngày, trong khi lượng nước bổcập dưới 200.000m³/ngày, dẫn đến tình trạng mực nước dưới đất của các tầng chứa nước ngày càng bị hạ thấp.

Theo
PGS-TS Trung, việc giảm mực nước ở các tầng khai thác, cùng với việc
các công trình xây dựng phát triển ngày càng nhanh đã gây nên hiện
tượng lún đất tại nhiều nơi trong khu vực TP.HCM. Hiện tượng biến dạng
này thể hiện qua việc miệng đất xung quanh các giếng khoan bị hạ thấp
làm trồiống chống giếng khoan tại nhiều khu vực trên địa bàn thành phố như: Q.6, 11, 12, Bình Tân và huyện Bình Chánh.

TP.HCM: Ngập nặng do hệ thống cống "già cỗi", quá tải Images1607675_mua3

Ở khu vực ngoại thành, có nơi tỉ lệ cống thoát nước chỉ chiếm 0,3%. Ảnh: Trần Duy.

Để
chống ngập úng cho TP.HCM, nhiều dự án sử dụng nguồn vốn ODA và hàng
chục dự án có quy mô nhỏ hơn đang được triển khai nhằm thay thế, mở
rộng, cải tạo cống cấp 2, cấp 3 và lắp đặt mới cống cấp 4.

Cụ
thể, để giải quyết tình trạng ngập nghẹt trên lưu vực Nhiêu Lộc - Thị
Nghè có diện tích trên 3.000ha, UBND TP.HCM đang triển khai hạng mục
thoát nước mưa thuộc dự án Vệ sinh môi trường lưu vực Nhiêu Lộc - Thị
Nghè. Nhiệm vụ chính là xây dựng mới 62km cống cấp 2; 30km cống cấp 3
và 250km cống cấp 4. Ngoài ra, còn có tiểu dự án Cải tạo hệ thống thoát
nước rạch Hàng Bàng (thuộc dự án Cải thiện môi trường nước) xây mới
15,3km cống cấp 2-3 trên lưu vực rộng lớn có diện tích 438ha...
TIN LIÊN QUAN

Ở
những dự án nói trên, tiết diện cống xây mới đều được thiết kế lớn hơn
tiết diện hệ thống cống hiện trạng từ 3-5 lần. Thực tế đáng thất vọng
là tiến độ xây dựng các dự án quá chậm so với mục tiêu đề ra.

Trao đổi với PV VietNamNet,
ông Trần Quang Phượng, Giám đốc Sở GTVT TP.HCM nói, quy chuẩn về xây
dựng hệ thống thoát nước trong đô thị do Bộ Xây dựng ban hành cách đây
nhiều năm, nay đã lạc hậu so với mực nước ngập lụt tại TP.HCM.

Ông
Phượng cho biết, theo quy chuẩn hiện hành, hệ thống cống thoát nước tại
thành phố chỉ có thể "chịu đựng” những trận mưa có vũ lượng dưới 90mm.
Do vậy, đối với những trận mưa lớn hơn, việc ngập nặng toàn thành phố
là chuyện đương nhiên.

Thế
nhưng, theo thống kê của các nhà khoa học, gần đây, những trận mưa có
vũ lượng trên 100mm, thậm chí từ 120-160mm xuất hiện nhiều lần trong
khu vực đô thị.

Ông
Phượng nói, sẽ đề nghị Bộ Xây dựng tăng quy chuẩn tiết diện hệ thống
cống thoát nước sao cho có thể đáp ứng những trận mưa có vũ lượng trên
90mm.

Tuy
nhiên, ông Phượng còn băn khoăn: Khi đưa ra thiết kế cho hệ thống thoát
nước đô thị, cũng cần chọn quy chuẩn phù hợp với điều kiện phát triển
kinh tế, xã hội. "Có những trận mưa 100 năm mới xuất hiện một lần thì
phải chấp nhận, vì nếu thiết kế hệ thống thoát nước tốn kém có khả năng
chịu đựng trận mưa lớn chỉ để dùng một lần còn 99 năm không dùng tới
thì thật lãng phí”.

Hệ
thống thoát nước tại TP.HCM hiện tại là hệ thống cống chung cho nước
mưa và nước thải với nguồn tiếp nhận là các sông, kênh rạch tự nhiên
trên địa bàn thành phố.

Hệ
thống cống được xây dựng trong nhiều thời kỳ. Trước năm 1954, xây dựng
khoảng 113km cống, tập trung ở khu vực Q.1, Q.5 - chủ yếu là loại cống
vòm xây gạch.

Từ
1954- 1975, hệ thống thoát nước được mở rộng trong khu vực nội thành
cũ. Sau 1975 đến nay, hệ thống cống thoát nước được xây dựng thêm ở khu
vực nội thành và ngoại thành.

Tổng
chiều dài cống thoát nước cấp 2-3 hiện nay tại TP.HCM là 777km; xả ra
27 hệ kênh chính và 16 hệ kênh nhánh bằng 412 cửa xả.

Hệ thống này phục vụ cho vùng diện tích khoảng 62km².
Tỉ lệ cống thoát nước phục vụ cho các quận nội thành (Q.1, 3, 5) là
100% nhưng đối với các huyện ngoại thành như Bình Chánh chỉ có 0,3%.
Nếu tính theo tỉ lệ dân số được hệ thống thoát nước phục vụ là 60%.

(Nguồn: Sở GTVT TP.HCM)
(vietnamnet)